THY’nin İsraf Politikası

Geçen THY’ye ait bir uçakla seyahat etme imkanım oldu. Seyahat esnasında yolcuların film veya müzik seyredebilmeleri için kulaklık dağıtıldı. Daha önce de firmanın uçuş sırasında yolcuların kullanması için dağıttığı kulaklıkları kullanmıştım ama ilk defa sorma ihtiyacı hisettim ve sordum: “Bu kulaklıklar, biz kullanıp iade ettikten sonra nereye gidiyor?” Cevap çoğumuza ilginç gelmeyebilir: “Efendim çöpe atıyoruz”.
Tabii THY firması son zamanlarda dünya çapında bir üne kavuştu. Gerek uçuş ihtiyaçlarını iyi analiz edip doğru güzergahlara direk uçuşlar koyması, gerekse müşterilerine sunduğu hizmetlerin kalitesi, gerekse reklam ve tanıtımlara ayırdıkları bütçenin bu ünün elde edilmesinde payı vardır. Ancak böyle büyük bir firmanın ahlaki hassasiyetleri ve politikalarının olmasını şahsen beklerim. Eğer THY’nin dünya çapında ün yapmasıyla övüneceksem bunun nedeninin THY’nin bir Türk firması olmasından öte bir anlam taşıması gerekiyor. Bir müslüman olarak benim için övgüye değer olan iyiliktir. İyilikten kasıt ise Allah Teala’nın Kitaplar ve Peygamberler vasıtasıyla bize bildirdiği olumlu davranışlardır. Yoksa bir firmanın sahiplerinin etnik kökeni onu övgüye değer veya yergiye müstehak yapmaz.
İşte bu noktada Allah Teala’nın haram kıldığı fiillerden birinden, israftan bahsediyoruz. Bir günde 21.000 kez uçak kaldıran THY’nin bu uçakların yarısında kulaklık dağıttığını düşünsenize. Günde milyonlarca kulaklık bir lüks politikası uğruna israf ediliyor. Şimdi içinizden sakın ha bana “Oho kulaklığa gelene kadar ne israflar var” diye söylenmeyin. Milyonlarca yapılacak şey olsa dahi hepsi mutlaka birer birer yapılarak tamamlanır. Kapitalist bir anlayışla kulaklıkların dezenfekte edilmesinin yeni kulaklık alınmasından daha maliyetli olacağından ise hiç bahsetmeyelim. Derhal sizi bu düşünceye sevkeden ekonomi derslerini hafızanızdan silin ve islam ulemasının ticaret ve iktisat kitaplarını okumaya başlayın. Allah korkusu olan bir mümin bir haram işleme söz konusuysa derhal mübahlardan ve nafile ibadetlerden vazgeçer, vazgeçmelidir. Hal böyleyken THY’nin bu işe bir çözüm bulması gerekir
1. Kulaklıkları israf etmeden insanlara aynı hizmeti sunmanın bir yolu bulunur. Bütün dünyada Ar-Ge’cilere bu yüzden para ödenir. Çeşitli kısıtlar söz konusu olduğunda optimum çözümü bulmaları için.
2. Eğer bunun bir yolu bulunamıyorsa derhal bu hizmet lağvedilir. İnsanlar film seyretmeden ve müzik dinlemeden de pekala uçabilirler öyle değil mi?
3. Diyelim ki THY kar politikasından ve büyüme hastalığından vazgeçemedi biz vatandaş olarak ne yapacağız. Mesela valizimizin bir köşesinde bir kulaklık bulundurup THY tarafından sunulan kulaklıkları reddedebiliriz. Böylece hem israftan kaçmış hem de bize sunulan hizmetlerden yararlanmış oluruz.
Bilelim ki biz ihtiyacımızdan fazlasını tüketirken dünyada milyonlarca insan (ve başka canlılar) hayati ihtiyaçlarını temin edemediği için ölümle pençeleşiyor. Biraz insaf, biraz merhamet, Allah rızası için …